Twee jaar geleden schreef Ewoud Sanders op zijn NRC blog hoe hij als vader zich verbaasde over hetgeen zijn zoon in de derde klas moest leren voor een proefwerk aardrijkskunde. Als aardrijkskunde docent had zijn verhaal direct mijn aandacht. Om de proef op de som te nemen nam ik één van de begrippen uit het door hem genoemde hoofdstuk en ging op onderzoek uit.
In de 3e klas is het mijn taak als aardrijkskunde docent om leerlingen een beeld bij te brengen van de (groei van) steden in Latijns-Amerika. Één van de bijbehorende begrippen is ‘primacy’. Volgens de lesmethode (De Geo, 7e editie) is dit het verschil in inwonersaantal tussen de grootste en tweede stad van een land. En dat is raar, denk ik bij mijzelf. Ik heb het begrip verder nog nooit ergens voorbij horen komen. Niet in de krant, niet op TV, noch in VN rapporten of wetenschappelijke artikelen.
Ik kon het niet laten rusten. Dat ene simpele begrip bleef rondspoken als een melodie waarbij je de tekst niet meer weet. Opzoek dus naar een alom erkende betekenis van het woord ‘primacy’. Opzoek naar de reden waarom dit begrip voor mijn leerlingen relevant zou zijn.
Tot mijn verbazing blijkt die eenduidige definitie helemaal niet te bestaan. Sterker nog, het begrip opzich lijkt amper te bestaan. De ‘primacy rate’ duikt slechts sporadisch op in een wetenschappelijke artikel, en nog veel minder vaak in wat algemenere lectuur. En van een echte definitie is al helemaal geen sprake. Waarop bij mij de vervolgvraag naar boven komt: waarom moeten mijn leerlingen het dan weten? Op welke manier gaat dit ooit bijdragen aan het wereldbeeld dat ik ze probeer bij te brengen?
En dat brengt mij terug op de blog van Ewoud Sanders. Hij sluit zijn blog af met de vraag of dit soort begrippen daadwerkelijk bijdragen aan de kennis van en veertien- of vijftienjarige. Voor een heleboel begrippen en definities beantwoord ik die vraag graag volmondig met ‘JA’. Maar voor het begrip ‘primacy’ geef ik de beste man groot gelijk. Ik denk dat we die volgend jaar maar eens uit de toets moeten halen. Want beste Ewoud, dat een leraar niet om zijn methode heen kan is toch echt onzin.